انواع سنگهای ساختمانی و کاربردآن

انواع سنگهای ساختمانی همواره توسط سراسر دنیا استفاده شده و از محبوبیت بسیار بالایی در طی سالیان متمادی برخوردار می باشد. از اهرام مصر رفته تا تاج محل سازه هایی هستند که انسان ها برای ساختن آنها از مصالح سنگی گوناگون استفاده کرده است.  از جمله پرکاربردترین و شناخته شده ترین سنگ های طبیعی استفاده شده در ساخت و ساز ساختمان های مختلف، بازالت، سنگ آهک، تراورتن و تخته سنگ هست. در هنگام ایجاد هر بنایی می توان از عناصر طبیعی متنوع استفاده نمود؛ اما معماران و پیمانکار ساختمان از سنگ های طبیعی فوق العاده بادوام با ظاهری زیبا برای طولانی نمودن عمر سازه استفاده می کنند.

در این بین می توان عوامل تاثیر گذار در مشخصات فنی و قیمت سنگ های ساختمانی مختلف در چند دسته تعریف کرد. میزان تخلخل، مقاومت فشاری، آستانه تحمل گرما و مقاومت در برابر یخبندان از جمله عواملی هستند که بر قیمت و کاربرد سنگ ساختمانی تأثیر می گذارند. برای مثال سنگ هایی مانند بازالت، گرانیت و ماسه سنگ برای احداث پروژه های ساختمانی عظیم مانند سدها و پل ها گزینه های بسیار مناسب تری نسبت به سنگ تراورتن، کوارتزیت و مرمر می باشند.

منشا اصلی سنگ ها در طبیعت

سنگ های موجود در طبیعت  از نظر ساختار داخلی، نوع ترکیب و بافت با همدیگر تفاوت های بسیار زیادی دارند. این عنصر سفت و سخت طبیعی خارجی ترین لایه و پوسته زمین را تشکیل می دهند که شما می توانید تقریبا در همه جا  آنها را مشاهده نمایید. برخی از عناصر سنگی مانند سنگ آهک یا ماسه سنگ  بر روی زمین یافت می شود و شما می توانید به راحتی مشتی از آن را بر دارید. اما برخی دیگر باید توسط دستگاه ها و طی فرایند خاصی از معادن و دل زمین استخراج شده و یا طی فرایند های خاصی فراوری شوند تا قابلیت استفاده داشته باشند.

·        سنگ آذرین

سنگ‌های آذرین که از ماگمای داغ و مذاب موجود در زیر سطح زمین تشکیل می‌شوند که دارای ترکیبات خاص و بسیار مقاومی هستند.  این نوع سنگ بسته به محل جامد شدن مواد مذاب در دو گروه نفوذی یا اکستروژن تقسیم بندی می شوند. سنگ های آذرین نفوذی در زیر سطح زمین و به مرور زمان متبلور می شوند که در اثر فوران یا نشت مواد به لایه بیرونی و سطح  سنگ های بیرون زده به سطح زمین راه می یابند.

سنگ آذرین نفوذ نه تنها از مقاومت و استحکام بسیار زیادی برخوردار است، بلکه از نما و ظاهری زیباتری نسبت به سایر سنگ ها برخوردار می باشد. از جمله سنگ های آذرین که در صنعت ساختمان سازی استفاده می شود می توان به سنگ گرانیت،  ابسیدین، گابرو، دیاباز اشاره نمود.

·        سنگ دگرگونی

سنگ دگرگونی ماگمای حاصل از مواد معدنی و تقریبا عناصر فلزی است که در اثر فشار، گرما و زمان تدریج به یک نوع سنگ جدید تبدیل می شود. اگرچه مرحله اولین تشکیل این در دخل لایه های عمیق زمین است، اما در بیشتر مواقع پس از بالا نفوذ به سطح زومین و در اثر فرسایش به سنگ‌های کریستالی با بافتی برگ‌دار تبدیل می شوند. معروف ترین سنگ دگرگونی برای ساخت و ساز استفاده می شود شامل سنگ لوح، مرمر، گنیس و کوارتزیت است.

·        سنگ رسوبی

همان طور که از نامش پیداست این سنگ با روی هم قرار گرفتن لایه های و عناصر مختلف طی سالیان متمادی تشکیل می‌شود. از آن جایی که سنگ رسوبی لایه لایه می توان آن را در حاشیه مناطق آبخیز همچون دریا یا رودخانه ها مشاهده نمود که اغلب حاوی فسیل نیز هستند.

تکه‌های این سنگ در اثر جریان های آبی در حوضه یا فرورفتگی ها به دام افتاده و با مرور زمان متراکم و سخت می شود. قدیمی‌ترین لایه‌ها سنگ های رسوبی در پایین و لایه‌های جوان‌تر در قسمت بالایی نهشته می‌شوندکه برخی از انواع این سنگ ها شامل سنگ آهک،  ماسه سنگ، گروه تولیدی و شال است.

رایج ترین سنگ های ساختمانی

سنگ های ساختمانی برای اولین بار در طول تاریخ توسط رومیان برای زیباسازی نمایی بیرونی ساختمان ها استفاده شده است. امروزه نیز این دیدگاه مصرف سنگ ها را به صورت مصالح ساختمانی کنار گذاشته تا این عناصر طبیعی بیشتر به عنوان تزیین و پوشش بیرونی سازه های ساختمانی استفاده گردد.

از میان انواع سنگ های موجود بر روی زمین یا استخراج شده از دل آن، تقریبا ده نوع از مواد و عناصر سنگی در دنیای مدرن امروزی به عنوان مصالح ساختمانی مورد استفاده قرار می گیرند.

·        سنگ گرانیت

گرانیت نوعی سنگ آذرین نفوذی است که دارای دانه های درشت بوده و از کانی های کوارتز، فلدسپات و پلاژیوکلاز تشکیل شده است. هر چه سنگ مذاب طی مدت طولانی تر و با مرور زمان به صورت آهسته خنک شود، دانه های گرانیت درشت تر و لکه های رنگ مشخص خواهد بود.

این سنگ ساختمانی در طیف های رنگی سفید، صورتی، زرد، خاکستری و مشکی موجود است که قیمت گرانیت سفید نسبت به سایر سورت های رنگی آن گران تر می باشد. درمیان سنگ های مختلف ساختمانی می توان گفت گرانیت به عنوان بادوام ترین، مرغوب ترین، مقاوم ترین و رایج ترین سنگ آذرین کاربردی است. این سنگ می تواند انتخابی عالی برای ساخت میز، بناهای تاریخی، سنگ فرش ها محیط های گوناگون، پل ها، ستون ها و کف باشد.

·        ماسه سنگ

ماسه سنگ یک سنگ رسوبی کلاسیک به اندازه ماسه است که از کانی های سیلیکات کوارتز و فلدسپات ساخته شده است. این سنگ توسط عوامل سیمانی طبیعی به همدیگر متصل شده اند تا در برابر آب و هوا مقاومت و استحکام بسیار بالایی داشته باشد. ماسه سنگ اغلب برای روکش کردن نماها، دیوارهای داخلی، نیمکت‌های باغ، سنگفرش محیط های مختلف، روکش میزهای پاسیو و لبه‌های استخر استفاده می‌شود.

رایج ترین طیف های رنگی سنگ ماسه شامل قهوه ای، خاکستری، سفید، قرمز و زرد است که رنگ بندی آن بیشتر به محتوای مواد معدنی آن بستگی دارد. اگر این سنگ محتوای کوارتز بالایی داشته باشد، حتی ممکن است خرد شده و به عنوان منبع غنی سیلیس برای تولید شیشه استفاده گردد. این سنگ بادوام و مقاوم در برابر آب و هوا اغلب برای تزئین دیوارهای بیرونی و داخلی، روکش نشیمنگاه در فضای باز و سنگفرش محیط های مختلف استفاده می شود.

·        سنگ آهک

سنگ آهک یک سنگ رسوبی نرم و حاوی کلسیت و منیزیم است که معمولاً دارای خاکستری، سفید، زرد یا قهوه ای است. از منظر زمین شناسی این سنگ در آب های عمیق دریایی و طی فرایند تبخیر آب در طول مدت زمان های طولانی تشکیل می شود.

جزء اصلی تشکیل دهنده سنگ آهک ماده ای به نام کلسیت است که عمدتاً از تجزیه موجودات پوسته دار و مرجان ها تشکیل می شود. به همین دلیل معمولا در میانه لایه های مختلف این سنگ های می توان فسیل موجودات زنده مولد، صدف و مرجان را مشاهده کرد.  سنگ آهک به عنوان مصالح ساختمانی در ساخت دیوارها، روکش فلزی در نمای ساختمان، کف‌پوش‌ها و به ‌عنوان ماده پایه برای پروژه‌های ساختمانی کاربردهای بسیار زیادی دارد.

·        بازالت

بازالت یک سنگ تیره و سنگین است که به عنوان سنگ آذرین بیرونی دسته بندی شده و غالبا  پوسته اقیانوسی زمین را تشکیل می دهد. بازالت عمدتا به صورت خام و اولیه سیاه رنگ است، اما پس از هوازدگی زیاد، ممکن است آن را به رنگ های سبز یا قهوه ای نیز مشاهده کنید.

این سنگ ساختمانی غنی از آهن و منیزیم است تا آن را برای ساخت و ساز بلوک های ساختمانی، سنگ فرش، کاشی های کف، سنگ جاده، بالاست های راه آهن و مجسمه ها به یک گزینه عالی تبدیل کند. 90 درصد کل سنگ های آتشفشانی بازالت هستند که دارای تخلخل نسبت زیاد می باشند.

·        سنگ مرمر

سنگ مرمر به دلیل داشتن مقاومت بسیار بالا، استحام زیاد و ظاهر زیبا، بهترین سنگ برای ساخت بناهای تاریخی، دکوراسیون داخلی، میز، مجسمه ها و چیزهای جدید است. این سنگ به ظرافت و زیبایی شهرت دارد که در اثر قرار گرفتن سنگ آهکی در معرض حرارت و فشار شدید ایجاد می شود. ظاهر مجلل، پالت رنگی متنوع و ظرفیت پرداخت سنگ مرمر، آن را به بهترین انتخاب برای دکوراسیون داخلی، مجسمه‌ها و پروژه‌های معماری پیشرفته تبدیل می‌کند.

مرمر در طول اعصار گذشته محبوبیت بسیار زیادی در میان معماران داشته می توان دلیل آن را در نمای تجملی ، مجلل و  زیبایی آن یافت. سنگ مرمر در مناطق کوهستانی کشورهای متعددی از جمله کانادا، ایتالیا، آلمان، اسپانیا و ایالات متحده یافت می شود.

این سنگ بسیار بادوام بوده و دارای بافتی متراکم و  یکنواخت است که رنگ‌های زیبا، و جلای بالای آن ظاهری شیک و متمایز به آن بخشیده است. سنگ مرمر به دلیل جذابیت زیبایی که دارد گزینه جذابی برای کفپوش، دیوارپوش، کانتر، دیوار سرویس بهداشتی، کفپوش، رویه کابینت، سکوی جکوزی و دوش است.

·        سنگ مرمر کریستالی

سنگ‌های مرمر کریستالی در پروژه‌های ساختمانی استفاده و کاربرد بسیار زیادی دارد که از ترکیبات معدنی مختلفی تشکیل شده‌اند و دارای  ظاهری زیبا و منحصربه‌فرد هستند. این سنگ‌ها دارای الگوها و کریستال‌های طبیعی هستند که جذابیت، زیبایی و پتانسیل تزئینی آن‌ها را افزایش می‌دهد. این سنگ در رنگ های سفید، سیاه، قرمز، صورتی و سبز، کاربردهای رایجی در پوشش‌های دیوار، کف‌پوش، سطوح تزئینی و فضاهای داخلی پیدا می‌کنند.

دوام و مقاومت بالای سنگ های مرمر کریستالی در برابر سایش، گرما و فشار باعث شهرت جهانی آنها شده تا از این سنگ برای حفظ زیبایی طبیعی و طول عمر ساختمان های لوکس استفاده شود. به طور خلاصه، سنگ‌های مرمر کریستالی ترکیبی از زیبایی طبیعی، الگوها و کریستال‌های استثنایی و دوام مناسب را ارائه می‌دهند و آن‌ها را به انتخابی عالی برای ایجاد فضاهای معماری جذاب و متمایز تبدیل می‌کنند.

·        سنگ لوح

تخته سنگ یا سنگ لوح در میان سنگ های دگرگونی دسته بندی می شود که دارای بافت ریزدانه و خواص استثنایی است. تخته سنگ از شیل، خاک رس یا خاکستر آتشفشانی تشکیل شده که کانی‌های رسی اصلی آن در معرض گرما و فشار قرار گرفته و به میکا تبدیل می شوند.

رنگ خاکستری این سنگ ساختمانی به دلیل وجو عناصری همچون کوارتز، فلدسپات، کلسیت، پیریت و هماتیت و سایر مواد معدنی در بافت آن است. این سنگ از زمان مصر باستان برای ساخت و ساز استفاده میشود که دلیل آن را می توان در جذابیت و دوام این سنگدانه های تزئینی دانست. مقاومت بسیار زیاد در برابر آب و دوام بسیار بالای آن موجب شده تا سنگ لوح به یک انتخاب رایج وکاربردی برای پوشش سقف، کفپوش و دیوارها ساختمان های پرتردد  تبدیل شود.

·        پوکه

پوکه یک سنگ آذرین متخلخل است که در طی فوران های آتشفشانی و ورود ماگما به سطح بیرونی زمین تشکیل می شود. سرعت بالای سرد شدن ماگما در اثر مجاورت با هوا دیگر فرصتی برای متبلور شدن اتم های این سنگ باقی نمی گذارد. بنابراین می توان پوکه را سبک ترین و متخلخل ترین سنگ ساختمانی دانست که عمدتا در رنگ های سفید، خاکستری، آبی، کرم، سبز و قهوه ای وجود دارد. این سنگ عموما به عنوان پوکه پودری در بتن سبک برای عایق کاری، سنگ صیقل دهنده و پولیش استفاده می شود.

·        کوارتزیت

هنگامی که ماسه سنگ غنی از کوارتز تحت تاثیر گرما، فشار و فعالیت شیمیایی قرار می گیرد دچار دگرگونی شده و کوارتزیت تبدیل می شود. در طول این فرآیند، دانه های ماسه و سیمان (سیلیس) به یکدیگر متصل می گردد که نتیجه شبکه عظیمی از دانه های کوارتز به همدیگر پیوسته می شوند.

کوارتزیت معمولاً دارای  رنگ سفید روشن است، اما در برخی موارد می توان آن را در رنگ های سبز، آبی یا قرمز آهنی نیز مشاهده کرد. این سنگ به دلیل ظاهر مرمر مانند و ماندگاری گرانیتی یکی از بهترین عناصر سنگی برای ساخت و طراحی کانتر، کف، پوشش سقف و پله ها است.

·        تراورتن

تراورتن نوعی سنگ آهک زمینی است که در اطراف چشمه های آب گرم طبیعی و غنی از مواد معدنی تشکیل می شود. این سنگ رسوبی بافت متخلخل و فیبری دارد و در طیف های رنگی سفید، خرمایی، کرم برای زیباسازی محیط های مختلف استفاده می گردد. سنگ تراورتن یکی از پرکاربردترین مصالح سنگی است که برای پوشش دیوارهای داخلی و خارجی، سنگ فرش محیط های مختلف، ساخت مجسمه ها و روکش سقف استفاده می شود.

تراورتن به عنوان یک سنگ همه کاره، در مقایسه با سایر سنگ های طبیعی مانند سنگ مرمر می تواند به عنوان یک گزینه مقرون به صرفه و کاملا اقتصادی در بین مصالح ساختمانی معرفی شود. این سنگ در برابر شرایط آب و هوایی می تواند طی سالیان طولانی همچنان جذابیت خود را حفظ کند. ظاهر متمایز و ظرافت بالای این سنگ باعث شده  مقاومت زیادی در برابر لکه ها و عناصر مختلف داشته باشد.

·        سنگ اونیکس

اونیکس یک سنگ طبیعی بسیار پرطرفدار است که در پروژه های مختلف ساختمانی معمولاً برای اهداف تزئینی مورد استفاده قرار می گیرد. اونیکس دارای سطحی بسیار شفاف و در خشان است که با  الگو و رگه های منحصر به فرد  می تواند تجمل و ظرافت را در نظر همه نمایان کند. زیبایی مسحور کننده اونیکس باعث شده تا این سنگ انتخاب مناسبی برای معماری خانه های لوکس باشد.

لایه های ظریف و ساختار ریزدانه این سنگ ساختمانی به هر فضایی عمق و شخصیت می بخشد و آن را به جذاب ترین حالت ممکن تبدیل می کند. با این حال اونیکس مستعد آسیب های شیمیایی و مکانیکی است و می تواند با سهولت بیشتری خراشیده، لکه دار و حکاکی شود.

·        آلابستر

آلابستر در حقیقت یک عنصر طبیعی گچی است که دارای مقاومت و سختی متوسط ​​سخت  بوده و معمولاً در رنگ بندی سفید و نیمه شفاف با دانه های یکنواخت ریز در طبیعت مشاهده می شود. اگر این سنگ را در برابر نور نگه دارید قطعا دانه ها و بافت ریز آن قابل مشاهده است. آلابستر یک ماده معدنی متخلخل که می توان آن را با رنگ های مختلف رنگ آمیزی کرد.

آلابستر طی سالیان و قرن های متمادی  برای ساخت مجسمه ها، کنده کاری ها، انجام کارهای تزیینی و زینتی ساختمان استفاده می شود. شکوه و عظمت آلاباستر باعث شده تا از  این سنگ دگرگونی نرم برای  طراحی نمای خارجی و داخلی ساختمان های لوکس و لاکچری مناسب باشد.

نتیجه

استفاده از سنگ و مصالح طبیعی در ساخت ساختمان به عصر پارینه سنگی بازمی‌گردد، درست زمانی که انسان برای اولین بار شروع به ساخت ابزار، اقلام و مجسمه‌های سنگی کرد. با گذشت سالها، استفاده از این ماده اساسی برای سازه های ساختمانی در استحکامات دفاعی اهمیت بیشتری یافت. با ظهور موارد مختلف و رشد دانش و مهارت بشر همچنان سنگ مهمترین مصالح خانه ها و سازه های شهری است.

سنگ از دوران رنسانس، سنگ ساختمانی نقش زینتی و در طراحی نمای داخلی و بیرونی سازه های معماری و ساخت اشیاء حجاری شده پیدا کرده است. امروزه طیف گسترده ای از محصولات سنگ طبیعی در بازار موجو است که دست پیمانکاران را برای انتخاب مناسب باز گذاشته است. برای خرید یک سنگ ساختمانی شما باید در وهله اول محل نصب سنگ را در نظر بگیرید؛  به عنوان مثال، سنگ مورد نظر برای سنگفرش کف فضای داخلی استفاده می شود یا برای اجرای نمایی بیرونی ساختمان اداری و تجاری کاربرد دارد.  با درک ویژگی‌های سنگ‌های ساختمانی مختلف، معماران و سازندگان می‌توانند تصمیمات آگاهانه‌ای برای ایجاد ساختمان‌های قابل توجه بگیرند.